Zegnuzelf

Dienstweiger raar

Purperpol blogte gisteren over mijn diensttijd. Jawel, ook ik heb in het leger gezeten. Alleen had Purperpol zich niet heel goed laten informeren, dus doe ik het verhaal maar even zelf. Het zit namelijk zo (let op kinderen, opa gaat vertellen):

In 1975 was ik 18 jaar en moesten alle gezonde Hollandse jongens naar de keuringsdag vanwege de dienstplicht die toen nog algemeen gold. Die keuringsdag gold ook als een dag waarin je echt 'in dienst was' van het leger: het was een verplicht nummer en wee gebeente als je niet kwam opdagen. Ik wilde dolgraag komen opdagen. Ik wilde afgekeurd worden! En dat kon alleen als je verscheen op de keuringsdag. Wilde verhalen over deze dag deden de ronde. Jongens die zich gedroegen als een idioot werden soms goedgekeurd en anderen die slechts enigszins vreemd deden kregen prompt S5. S5 stond kortweg voor: gek en dus ongeschikt.

Ik besloot geen enkel risico te nemen en gedroeg me, laten we zeggen, behoorlijk vreemd. Dat vreemde gedrag vertoonde ik al bij het bloedprikken. Ik viel bijna flauw... Dat zou de locale warlords al te denken hebben moeten geven en hebben moeten doen besluiten (2x4 werkwoorden achter elkaar!) tot volledige vrijstelling, maar nee.

Trouwens, als ze goed naar me hadden gekeken wisten ze ook al genoeg. Met een zorgvuldig ingestudeerde coole blik waaruit utter dedain (Engels en Frans) sprak betrad ik het domein van de vijand: de keuringskazerne in Deventer. Mijn lange haar, letterlijk opgelapte spijkerbroek en het vredesteken om mijn nek spraken boekdelen. Maar nee. Ik moest gewoon meedoen in de mallemolen van die dag.

Dan maar eens flink raar gedaan. Bijvoorbeeld bij die test over je schoolse vaardigheden. Daar zaten wat sommen bij, weet ik nog. Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Ik begon braaf op te tellen en bleef erin. Of erbij. Alle andere rekenvarianten werden door mij getransformeerd tot optelsommen. Ik maakte er één grote optelling van. Dat zou ze leren, de dienstkloppers. Zo zouden ze merken dat ik meteen al vanaf dag 1 de zaak zou saboteren. Ha! Weg met deze neo-kapitalistiese NATO-kliek. Weg met het imperialistiese bolwerk dat heulde met het rechtse Amerika met hun 'Tricky Dicky' Richard Nixon, wiens naam ik schreef met een hakenkruis i.p.v. met een x...) dat in Vietnam een repressieve oorlog had uitgevochten en heel Zuid-Amerika in een greep hield van fascistiese regiemes! Ja, zo moest je dat 'ische' schrijven als je lekker links en alternatief was. Een code-taal voor intimi uit het anti-establishment.

Even later zat ik in een kamertje met een in mijn ogen bijzonder reactionaire militair achter een bureau die me een aantal vragen ging stellen. Dacht ie. Maar ik weigerde elke medewerking en deed alsof ik ontzettend stoned was.

Dat ging ongeveer zo:

- Welke opleiding volg je nu?

- Eh.... (kijkt wazig naar buiten) opleiding... ja... (stilte) eh... weet je... ik.. eh... op leiding... ik heb het eh... niet zo heeeeel erg op leiding.

- Kun je iets vertellen over je achtergrond?

-(lange stilte - kijk nog steeds uit het raam) eh.... wat was de vraag eigenlijk?

-Of je iets kunt zeggen over je achtergrond?

-Eh... achtergrond, ach ter grond. Merkwaardig woord, vind je ook niet? Man, wat moet ik zeggen? Weet je, kun je me iets vertellen over jouw achtergrond? Welke achtergrond heeft deze hele dag eigenlijk?

-Vind je niet dat je je merkwaardig gedraagt?

-Merkwaardig. Merk waardig (stilte) Wat is merkwaardig? Zijn we niet allemaal merkwaardig? Dit is weird, man... Waarom al die vragen? Is zo'n uniform niet merkwaardig? Is het hele leger niet weird, als je er over nadenkt?

Zo ging het non-gesprek nog een kwartiertje door.

Dat nu maakte indruk. De man raakte zichtbaar geïrriteerd (yes!) en liet dat ook blijken (yes yes!). Doel bereikt.

Nog weer later zat ik in een ander kamertje met een ander militaire pief, die een stuk jonger was en ook een stuk sympatieker overkwam. Hij wond er geen doekjes om. 'Als je later in het onderwijs wilt werken zou ik je aanraden geen S5 te willen krijgen. Zoals je zonet gedroeg had je dat bijna te pakken. Hierna moet je weer bij een andere collega komen, en als je dan weer zo doet als daarnet krijg je hoogstwaarschijnlijk S5. Je moet het zelf weten, natuurlijk.'

Dat nu maakte indruk. Dit keer bij mij. Ik wilde graag het onderwijs in en hield me daarom de rest van de dag koest.

Wel vroeg een reactionair militair me aan het einde van de dag wat dat teken dat om mijn nek hing eigenlijk betekende. De huichelaar. Weet je dat niet? vroeg ik. Nee, antwoorde hij. Ongelooflijk, antwoordde ik. En verder lieten we samen aan elkaar weten dat we elkaar absoluut niet wilden begrijpen. Ieder vanuit onze eigen loopgraaf.

Het einde van het liedje was dat ik werd goedgekeurd. Soms werd een hele lichting uitgeloot en hoefde niet op te komen voor de dienstplicht omdat er meer jongens dan nodig waren. Die mazzel had ik helaas niet, hoorde ik al snel. Toch kreeg ik op een goeie dag een kort berichtje dat ik persoonlijk niet hoefde te verschijnen. Blijkbaar had mijn act zijn werk toch gedaan. YES YES YES. Ik heb een bruisend feest gegeven om die reden. Man, wat was ik blij. Ik was best bereid om vervangende dienstplicht te doen, maar dit was natuurlijk veel beter.

Make love, not war. En dergelijke.

Waarvan akte.